Yatırımlarını borsada değerlendirmek ya da alan ile ilgili bilgi sahibi olmak isteyenlerin sıklıkla karşılaştıkları bazı terimler ya da tabirler bulunmaktadır. Bu özel kullanımlardan birisi olan karanlık oda, fiziksel ya da somut bir anlama gelmekten öze, borsada işlem yapmak isteyenlerin ya da sürekli takipçilerin kullanmakta olduğu bir zaman dilimi olarak ele alınmaktadır.
Borsada Karanlık Oda Nedir?
Borsa işleyişinin ve alım satım işlemlerinin genel olarak bir zaman sınırlaması ve bu zaman aralığında yapılan işlemlerin prosedürleri vardır. Borsa piyasası sabah saat 10:00 ile akşam saat 18:00 arası alım satım işlemlerinde anlık değişimler üzerinden işlem yapılmasına uygundur. Ancak borsa piyasasının akşam kapanış saati olan 18:00 saatinden bir süre sonrasına kadar alım satım işlemleri devam edebilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, bu saatten sonra alım satım işlemleri için tek bir sabit fiyatlandırma uygulanmaktadır. Tek fiyat uygulaması, kapanış seansında kullanılan bir uygulamadır.
Borsada karanlık oda nedir sorusu tam olarak bu noktada devreye girmektedir. Çünkü kapanış saati olan 18:00’dan itibaren çok kısa bir zaman diliminde alım satım işlemleri için emir aşaması devreye girer. Emir işlemleri, genellikle 18:05’e kadar toplanır. Yatırımcılar için oldukça beklenen bir zaman dilimi olan bu sürede alınmak ya da satılmak istenen hisseler dört dakika boyunca sabit tutulmaktadır. Dört dakika sonunda ise toplanan alım ve satım emirleri eşleştirilmeye başlanır.
Tam olarak piyasanın kapanmasından emir işlemlerinin sonlanmasına kadar geçen süre karanlık oda olarak adlandırılmaktadır. Bu süre içerisinde kullanıcı ve yatırımcılar tarafından verilen emirler görülemediği için karanlık oda terimi ya da tabiri kullanılmaktadır. Hisseler bu süre zarfında karanlık oda olarak adlandırılan zaman dilimine girer ve bu esnada da alım ve satım emirleri işleme alınmaktadır.
Karanlık Odada Hisse Değerleri Nasıl Belirlenir?
Borsanın kapanmasından itibaren dört dakikalık sürecin karanlık oda olduğunu belirtmiştir. Karanlık odada hisseler hakkında toplanmış olan emirlerin eşleştirme işlemleri saat 18:05 ile 18:07 aralığında tamamlanarak, hisselerin işlem görebileceği değerler gün yüzüne çıkartılır.
Borsadaki hisselerin değerleri belirlendikten sonraki zaman dilimi olan 18:07 ile 18:10 aralığında değeri belirlenen hisselerin alım ve satım işlemleri gerçekleştirilir. Karanlık odada yapılan işlemlerin görüntülenebilmesi için yatırımcı şirketler üzerinden derinlik lisansı olarak adlandırılan özel bir yetkilendirme satın alınması gereklidir. Ancak bu şekilde karanlık oda işlemleri gözlemlenebilir ve alım satım emirleri hakkında bilgi edinilebilir.
Borsada işlem gören hisseler hakkında en radikal, riski ve de en hareketli işlemlerin yapıldığı zaman dilimi olan karanlık oda, zaman dilimi olarak iyi takip edilmeli ve de dikkat edilmelidir. Beklemede kalan ve hedeflediği değer üzerinden işlem yapmak isteyen yatırımcılar ve hisse sahipleri, işlem yapmak için genellikle bu aralığı takip etmektedir.
Karanlık Odada Hisse Senedi İşlemi Nasıl Yapılır?
Alışılmış olan borsa işlem saatlerinin dışında olan karanlık oda için anlık olarak işlem yapılmamaktadır. Karanlık odanın temel işlevi, hisseler hakkında emirlerin toplanması, hisseler hakkında taban ve tavan değerlerinin belirlenmesi, ortalama değerin oluşması ve kısıtlı zaman aralığı içerisinde verilen emirlerin işleme alınması şeklinde tanımlanabilmektedir. Karanlık odada anlık işlem yapılmamakla beraber, kısıtlı olan zaman diliminde alım ve satım emri verilebilir ve hissenin ortalama değerinin oluşmasında rol alınabilir. Herkes tarafından görülemeyen alım satım emirleri, hisseler hakkında denge fiyatlarının oluşmasını sağlamaktadır. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken nokta, emirler açık şekilde görülemediği ya da bilinemediği için, tam çıkış anında yapılan yüklü bir miktar alım ya da satış işlemi, borsa açılışında ilgili hissenin değerinin artmasına ya da düşmesine neden olabilmektedir.
Karanlık odanın özellikleri arasında yatırımcıların işlemlerinin net bir şekilde görülememesi, kestirilemez bazı sonuçların meydana gelmesine neden olabilmektedir. Karanlık oda çıkışında, bir hisse senedinin alabileceği en yüksek ve en düşük değerler tespit edilebilir. Ancak gün sonunda gelebilen önemli bir iktisadi karar ya da ekonomi haberi ile ülke gündemini ilgilendiren bir haber, karanlık odada sert ve riskli hamlelerin yapılabilmesine zemin hazırlayabilir.
Genellikle borsayı, ülke gündemini ve ekonomik akışı iyi ve yakından takip eden yatırımcılar için alım satım işlemlerinde risk oluşturmayan karanlık oda, henüz yeni yatırımcılar için riskli bir hamle zamanlamasına işaret edebilir. Bu nedenle yatırım yöntemlerinde biraz tecrübe edindikten sonra karanlık oda işlemleri için girişimde bulunulması tavsiye edilebilmektedir.
