Tek fiyat işlem kuralı, günümüzde borsa severler tarafından sıklıkla sorulmaktadır. Yatırımcılar, tek fiyat işlem kuralı ile gün içerisinde sürekli yatırım yapmaktadırlar. Biz de sizler için yöntemin ne olduğunu ve uygulama esaslarını derinlemesine araştırdık.
Tek fiyat işlem kuralı, bir sermaye piyasa aracı ile sisteme bildirilen işlemlerin, borsa bazında belirli zaman dilimleri içerisinde toplanıp gün içerisinde bir veya birden fazla tekrar etmek üzere en çok işlem yapılabilecek miktarı ve öncelik kurallara göre belirlenmiş olan tek işlem fiyatıyla eşleştirilmesine verilen isimdir.
Tek Fiyat İşlem Yöntemi Nasıl Ele Alınır?
Tek fiyat yöntemi sırasında belirli bir süre boyunca emirlerin eşleştirme yapılmadan sisteme kabul edilmesi sağlanır. Daha sonra en yüksek işlem gerçekleştirilen miktar hesaplanır ve tüm işlemlerin bu fiyat bandından ele alınması sağlanır. Bu yöntem, tek fiyat yönteminin uygulamalı tanımı olarak da kabul edilmektedir.
Tek fiyat yöntemi sırasında gerçekleştirilen emirlerin sistem girişleri, eşleştirilmeleri ve işlem birimlerinin gösterilmesi sırasında aşağıdaki işlemler uygulanmaktadır;
- Alım satım emirleri, daha önceden belirlenen koşullar çerçevesinde sisteme alınmaktadır.
- Emir girişleri sırasında Yönetim Kurulu tarafından belirlenen tutar birimlerine uyulmak zorunludur.
- Emir toplama işlemi sırasında hiçbir işlem gerçekleştirilmez.
- Emir toplanma işlemleri sırasında sisteme bildirilen işlemlerin iptali veya ertelenmesi söz konusu değildir.
- Emir toplama işlemi bittikten sonra en fazla işlem gören miktar tek fiyat olarak belirlenir ve yatırımcılara ilan edilir. Daha sonraki emir toplama işlemlerinin her biri, ilan edilen kurallar ve tek fiyat birimi üzerinden işleme alınmaktadır.
Tek Fiyat İşlem Kuralı Neden Uygulanır?
Borsa işlemleri, belli başlı kurallar çerçevesinde işleme alınmaktadırlar. Bu kurallar, bazen sistemsel olarak gerçekleştirilirken bazen yatırımcıları korumaya yönelik adımlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle tek fiyat işlem yöntemi de borsada neden uygulandığı konusunda merak uyandıran kurallar arasında yer almaktadır.
Tek fiyat işlem kuralı, genellikle hisselerin gün içerisinde aşırı volatilitesini düşürebilmek için uygulanmaktadır. Bu durum, zincirin ilk parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca yöntem, diğer günlerde gerçekleşen sık tekrarların oluşmaması ve işin içine manipülasyon gibi durumların sokulmaması için de tercih edilmektedir.
Ayrıca tek fiyat işlem yöntemi ile sürekli oynaklık gösteren ve işlem için gerekli şartları yerine getirmeyen hisse senetleri, daha yatırımcı dostu bir hale getirilir. Bu sayede yatırımcılar, borsa işlemlerinden daha karlı şekilde ayrılabilirler.
Tek Fiyat Emir Toplama İşlem Saatleri Kaçtır?
Tek fiyat yönteminin uygulanacağı saatler, SPK tarafından belirlenmektedir. Bu sayede günün belirli saatleri içerisinde emirler sırayla alınır ve satış işlemleri de sırayla gerçekleşir.
Tek fiyat yöntemi, gün içerisinde toplam 5 kere uygulanmaktadır. İşlemin ilk emir toplama ve fiyat belirleme sürecine açılış seansı adı verilmektedir. İşte sırasıyla tek fiyat emir toplama işlem saatleri;
- Fiyat belirleme (09.55 – 10.00)
- Fiyat belirleme (12.55 – 13.00)
- Fiyat belirleme (13.55 – 14.00)
- Fiyat belirleme (17.55 – 18.00)
- Kapanış Seansı (18.00 – 18.05)
Tek Fiyat Yöntemi Kaç Gün Sürmektedir?
Tek fiyat yönteminin kaç gün olacağı, saat konusunda olduğu gibi SPK kararı ile belirlenmektedir. İşleme alınacak konu, günlük borsa işlemlerine göre SPK’da görüşülür ve hissenin tek fiyat kuralına girmesi halinde SPK tarafından yayınlanır.
Bu tebliğ, tüm yatırımcılara aynı anda sağlanmaktadır. Bu sayede hak ihlalinin de önüne geçilmiş olur. Kısacası tek fiyat yönteminin kaç gün süreceği, sadece SPK tebliğinde yazmaktadır.
Tek Fiyat Hisse Fiyatı Neden Hareket Etmemektedir?
Tek fiyat yöntemi sırasında fiyatlandırma da herhangi bir hareketlenme olmadığını söylemiştik. Bu durumun sebebi, günün belli saatleri dışında alım işlemlerinin gerçekleştirilememesidir. Sizlere yukarıda verdiğimiz saatler bazında alım işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Bu saatler dışında kalan zaman dilimlerinde tek fiyat hisse miktarında herhangi bir hareketlenme olmamaktadır. Bu sayede yatırımcılar, her zaman güvenilir ve sabit fiyatlar üzerinden yatırımlarını kolayca gerçekleştirebilmektedirler.
Tek Fiyattan Toplanmış Olan Bir Hisseye Satış Emri Verilir Mi?
Tek fiyattan topladığınız hisseler için günün herhangi bir saatinde satış emri oluşturabilirsiniz. Fakat dikkat edilmesi gereken nokta, yazıda verdiğimiz saatler içerisinde verdiğiniz emir girişlerini kesinlikle iptal edemezsiniz. Örneğin 12.55 ve 13.00 arasında hem emir girişi hem de emir iptali yapmanız tamamen yasaktır.
